طراحی مدل رسانه‌ای به‌منظور مدیریت بحران سوانح هوایی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه مدیریت رسانه، دانشکده حکمرانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان، (خوراسگان)، ایران

2 (مسئول مکاتبات)، استادیار گروه آموزشی مدیریت فرهنگی، دانشکده حکمرانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان، (خوراسگان)، ایران

3 دانشیار گروه علوم ارتباطات، دانشکده علوم انسانی و حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان، (خوراسگان), ایران

چکیده

در جهان امروز، صنعت حمل‌ونقل هوایی، یکی از مهم‌ترین محورهای توسعه‌ی کشورها به شمار می‌رود و در ایران نیز رشد فعالیت‌های اقتصادی، اجتماعی و افزایش روزافزون تقاضا، توسعه این بخش را به یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر تبدیل ساخته است. اما، این صنعت در کشور ما در طول دهه‌های اخیر به دلیل مواجهه با تلاطم‌های متعدد همواره در چالش‌ قرار داشته و بعضاً منجر به بروز سوانح هوایی شده است و  باتوجه‌به اینکه رسانه در فرایند مدیریت بحران از نقش قابل‌توجهی برخوردار است، صنعت حمل‌ونقل هوایی در استفاده از ظرفیت‌های رسانه‌ای به‌منظور مدیریت بحران سوانح ناموفق بوده است. بر همین اساس هدف تحقیق حاضر، طراحی مدل رسانه‌ای به‌منظور مدیریت بحران سوانح هوایی درنظر گرفته شده است تا ضمن شناسایی عوامل و بررسی شرایط، در مواقع بروز یک سانحه هوایی، ظرفیت‌های رسانه‌ای مورداستفاده قرار گیرد. بدین منظور در پارادایم تفسیری مبتنی بر روش‌شناسی کیفی، از روش نظریۀ داده‌‎بنیاد استراوس و کوربین استفاده شده است. 22 مصاحبۀ عمیق و نیمه‌ساختاریافته با استفاده از نمونه‌گیری نظری و فن گلوله‌برفی با مدیران، متخصصان و کارشناسان در حوزه های صنعت هوانوردی، رسانه و ارتباطات انجام شد. با کدگذاری و تحلیل محتوای مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با صاحب‌نظران، تعداد 515 کدباز استخراج شد. پس از تجمیع کدها، تعداد 94 زیر طبقه و تعداد 46 طبقه در قالب درون‌مایه اصلی شناسایی شد. بر اساس تحلیل یافته‌ها، درون‌مایه اصلی شرایط علی شامل 11طبقه، شرایط زمینه‌ای 9 طبقه، شرایط مداخله‌ای 5 طبقه، راهبردها 5 طبقه و پیامدهای مثبت و منفی 6 طبقه تعیین شده است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد به دلیل عدم بهره‌مندی از اطلاعات نظام‌یافته در مواقع بروز سوانح هوایی، زمان انتظار رسانه‌ها در دریافت پاسخ طولانی شده و با واگذاری روایت اول اخبار به رسانه‌های غیررسمی، شایعات گسترش و اعتماد کاهش‌یافته و فرایند مدیریت بحران در این بخش با چالش مواجه شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Designing a Media Model for Air Accident Crisis Management

نویسندگان [English]

  • Sakine Saremi 1
  • Reza Esmaeili 2
  • Faezeh Taghipour 3
1 PhD Student, Media Management Department Islamic Azad University Isfahan (Khorasgan) Branch, Faculty of Governance, Iran
2 Assistant Professor, of the Educational Department of Cultural Management, Faculty of Governance, Islamic Azad University Isfahan (Khorasgan) Branch, Iran
3 Associate Professor Department of Communication Sciences, Faculty of Humanities and Law, Islamic Azad University Isfahan (khorasgan) Branch, Iran
چکیده [English]

In today's world, the air transport industry is considered one of the most important axes of development of countries. In Iran, the growth of economic and social activities and the ever-increasing demand have made the development of this sector an inevitable necessity. However, this industry in our country has always been in a challenge during recent decades due to facing many turbulences, which sometimes has led to air accidents. Considering that the media has a significant role in the crisis management process, the air transportation industry has been unsuccessful in using the media capacities to manage the crisis of accidents. The aim of this research is to design a media model for air accident crisis management. In order to identify the factors and investigate the conditions, with proper planning and creating unity in the ‘’informing command’’, media capacities are used in the event of an air accident. For this purpose, in the interpretation paradigm based on qualitative methodology, Strauss and Corbin's data base theory method has been used. 22 in-depth and semi-structured interviews were conducted using theoretical sampling and snowball technique with managers, professionals and experts in the fields of aviation, media and communication industry. By coding and analyzing the content of semi-structured interviews with experts, 515 open codes were extracted. After collecting the codes, 94 subcategories and 46 categories were identified in the form of the main theme. Based on the analysis of the findings, the main theme of causal conditions includes 11 categories, contextual conditions of 9 categories, intervention conditions of 5 categories, strategies of 15 categories, and positive and negative consequences of 6 categories. The findings of this research show that due to the lack of benefiting from systematic communication at the time of air accident, the media's waiting time in order to receive an answer has been prolonged, and by leaving the first narrative of the news to the unofficial media, rumors start to spread and trust level declines, posing a challenge to the process of crisis management in this sector.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Air accidents
  • Crisis Management
  • Foundation data
  • Media

مراجع

  • آقایی، داود (1387) "نقد و بررسی نظریه‌های مطرح در باره نقش رسانه‌ها در مدیریت بحران"، مجله پژوهش‌های ارتباطی دوره 15، شماره 56، صص 7-29.

 

  • وردی‌نژاد، فریدون؛ بهرامی رشتیانی، شهلا، (1396) "مدیریت بحران و رسانه‌ها، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم‌انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، صص 114-133-143-144-158.

 

  • حسینی، سید حسین، (1385) "بحران چیست و چگونه تعریف می‌شود؟"، فصلنامه امنیت، سال پنجم، شماره 1 و 2، صص 7-51.

 

  • افتخاری، سید مصیب، اعتمادی، محسن، حسینی، محمود، (1399) "ارائه الگوی مدیریت بحران اجتماعی تحت اثر زلزله و اصلاح ساختار تقسیم‌بندی شریان‌های حیاتی"، فصلنامه مدیریت بحران، سال دوازدهم، شماره 4، صص 35-7.

 

  • هدایتی، احمدرضا، (1396) "مدیریت بحران در حوادث غیرمترقبه (با تأکید بر اقدامات راهبردی و اجرایی در حوادث) "، فصلنامه مدیریت بحران، سال نهم، شماره 33، صص 143-103.

 

  • حسنی گوهرزاد، فرهاد،. (1394) "ارتباط با رسانه‌ها"، انتشارات ساکو، ص 46.

 

  • باصری، احمد، احمدی، عباس، (1395) "بررسی تاکتیک‌های رسانه‌ای خبر بیست و سی شبکه دوم سیما"،فصلنامه مدیریت بحران، سال هشتم، شماره 29، صص 112-81.

 

  • فرهنگی، علی‌اکبر، (1399) "مدیریت رسانه رویکرد 7 راهبردی از نظریه تا عمل"، مؤسسه خدمات فرهنگی رسا.

 

  • محسنیان راد، مهدی، (1399)"ارتباط‌شناسی"، انتشارات سروش.

 

  • عقیلی، سید وحید، قاسم‌زاده عراقی، مرتضی، (1394) "رسانه‌های اجتماعی، چیستی، کارکردها و چالش‌ها"، مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، دوره 8، شماره 1، صص 21-36.

 

  • محسنیان راد، مهدی، (1399)"رسانه‌شناسی"، انتشارات سمت.

 

  • تاج‌الدین، محمدباقر، (1392) "اعتماد اجتماعی و عوامل اجتماعی مؤثر در آن"، فصلنامه مطالعات جامع شناختی، سال سوم، شماره هشتم، صص 21-42.

 

  • شابرول، کلود، رادو، میرونا، ترجمه فتوره چی، محمدمهدی، قاسم‌پور نصر اله، (1398) "روانشناسی ارتباطات و اقناع نظریه‌ها و کاربردها"، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ص

 

  • مهدی‌زاده، سید محمد، (1389)"نظریه‌های رسانه: اندیشه‌های رایج و دیدگاه‌های انتقادی" تهران نشر همشهری.

 

  • سلطانی‌فر، محمد، مرتضوی، محمودرضا، (1387) "برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری سازمان رسانه در مدیریت فجایع طبیعی، سال هفتم، شماره 25، صص 37-56.

 

  • صلواتیان، سیاووش، روشن‌دل اربطانی، طاهر، (1389) "طراحی مدل نقش رسانه‌های جمعی در مدیریت مرحله پیش از بحران"، فصلنامه علوم مدیریت ایران، سال پنجم، شماره 17، ص 111-89.

 

  • نصراللهی، اکبر، (1391) "چگونگی مدیریت بحران به‌وسیله رسانه و عوامل مؤثر با کارکرد آن"، فصلنامه رسانه، دوره 23، شماره 1، ص 164-149.

 

  • افضلی، محدثه، عریضی، سید فرشاد، خجسته باقرزاده، حسن، (1393) "چالش‌ها و راهکار‌های استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی در مدیریت بحران" ، دومین کنفرانس ملی مدیریت بحران و HSE در شریان‌های حیاتی صنایع و مدیریت شهری، تهران.

 

  • شبیری، مهسا، (1395) "بررسی شکل‌گیری بحران و ارائه مدل مفهومی مدیریت بحران در سازمان‌های رسانه‌ای" دومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت و علوم اجتماعی، تهران 29-28 شهریور.

 

  • عرب، حسین،) 1395( ”بررسی تأثیر مدیریت رسانه در شرایط بحرانی”، اولین همایش بین‌المللی و سومین همایش ملی ایده‌های نوین در علوم مدیریت و اقتصاد، تهران.
  • خرسند، حمیده، تلخابی علی‌شاه علیرضا، (1396) "طراحی مدل بومی مدیریت ارتباطات بحران در شهر تهران"، مطالعات جامعه‌شناسی، دوره 9، شماره 34، ص 91-107.

 

 

  • Anna Hansson, Tomas Vikström. (2010) “Successful Crisis Management in the Airline Industry: A Quest for Legitimacy Through Communication?”, Uppsala University Department of Business Studies Bachelor.

 

  • Yin, J., Karimi, S., Lampert, A., Cameron, M., Robinson, B. & Power, R. )2015 (“Using social media to enhance emergency situation awareness” Twenty-Fourth International Joint Conference on Artificial Intelligence, Argentina, July.

 

  • Chen-Wei LI، Veng Kheang PHUN, Mio SUZUKI, Tetsuo YAI. (2015) “The Effects of Aviation Accidents on Public Perception toward an Airline”, Journal of the Eastern Asia Society for Transportation Studies, Vol.11, pp. 2347-2362.

 

  • Melissa W. Graham, Elizabet J. Avery, Sejin، (2015) “The role of social media in local government crisis communications”, Public. Relations Review, Vol 41,No3, pp. 386-394.

 

  • Yan Jin, Brooke Fisher Liu, Lucinda L. Austin. (2014) “Examining the Role of Social Media in Effective Crisis Management: The Effects of Crisis Origin, Information Form, and Source on Publics’ Crisis Responses”, Vol41, No1.

 

  • Elif Asude TUNCA. (2018) “Social media and crisis management: A Review And Analysis of Existing Studies”, EUL Journal of Social Sciences, Vol 9, No 2, pp. 199 – 215.
  • Qing Deng, Yang Gao, Chenyang Wang, Hui Zhang. (2020) “Detecting information requirements for crisis communication from social media data: An interactive topic modeling approach”, International Journal of Disaster Risk Reduction 50-101692, 2212-4209.

 

  • Anita Saroj, Sukomal Pal. (2020) “Use of social media in crisis management: A survey”, International Journal of Disaster Risk Reduction, Vol 48, September, 101584.

 

  • Kamol Chandra Roy, Samiul Hasan, Arif Mohaimin Sadri, Manuel Cebrian. (2020) “Understanding the efficiency of social media based crisis communication during hurricane Sandy”, International Journal of Information Management, Vol 52.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 10 شهریور 1401
  • تاریخ بازنگری: 30 بهمن 1401
  • تاریخ پذیرش: 02 اسفند 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار