مدل انتخاب اشتراکی الگوهای فعالیت‌ روزانه اعضای خانوار در شهرهای بزرگ

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران

2 دانشکده مهندسی عمران-دانشگاه علم و صنعت ایران

3 فارغ التحصیل دانشکده مهندسی عمران دانشگاه علم و صنعت ایران

چکیده

افراد با توجه به نوع نقش و وظیفه‌ای که در خانواده دارند، می‌توانند به طور مستقیم یا غیرمستقیم برانتخاب نوع فعالیت فرد دیگر، در انتخاب نوع فعالیت و الگوی سفرش تاثیرگذار باشند. در سال‌های اخیر این شیوه اثرگذاری اعضای خانوار بر روی انتخاب‌های یکدیگر، توجه بسیاری از محققین را به خود معطوف داشته است. بیشتر این مطالعات برروی تصمیمات سرپرست خانوار ایا بطور خاص بر والدین و برخی نیز به صورت خاص برروی سفرهایی از نوع خاص(مثل سفرهای همراهی) تاکید داشتنددر این مقاله ، مدل لوجیت چندجمله‌ای برای تمام اعضای خانوار در نظر گرفته شد که در آن الگوی فعالیت روزانه اشتراکی انتخابی اعضای خانوار، تحت تاثیر با یکدیگر و در صدد ساخت مطلوبیت گروهی که واحد آن خانوار باشد، مورد بررسی قرار می‌گیرد. این مدل که بر اساس الگوی فعالیت سه گانه «اجباری»، «غیراجباری» و «ماندن در خانه» عمل می‌کند، به بررسی نوعی از ساختار انتخاب می‌پردازد که در آن تمامی ترکیب‌های ناشی از الگوی فعالیت‌های اعضای خانوار تحت عنوان گزینه‌های محتمل خانوار، مدل‌سازی می‌شوند. تابع مطلوبیت هر گزینه شامل مشخصه‌های مختلف فردی و گروهی می‌شود که تعامل افراد مختلف را مورد بررسی قرار می‌دهد. اطلاعات استفاده شده در این تحقیق، حاصل پرسشگری‌های صورت گرفته از خانوارهای شهر مشهد بوده که در آن افراد در دسته‌های: 1-شغل آزاد، 2-خانه‌دار، 3-کودک پیش از دبستان، 4-کارمند، 5-دانش‌آموز، 6-بزرگسال بیکار و 7-دانشجو، قرار گرفتند. چگونگی رفتار این افراد با مشخصه‌های مختلف فردی و در قالب ترکیب‌های دو نفره مختلف، در انتخاب الگوی فعالیت روزانه‌شان مورد مدل‌سازی قرار گرفت. نهایتاً مشاهدات حاصل از خروجی مدل، تاثیر شگرف فرد خانه‌دار و کودک را در انتخاب الگوی فعالیت اشتراکی و در ترکیب‌های مختلف فردی نشان می‌دهد. با در نظر گرفتن تعاملات ازین دست، می‌توان تصمیمات دقیق‌تری در راستای برنامه‌ریزی حمل‌ونقل، آن هم در سطح کلان اتخاذ کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Modeling the joint choice of daily activity patterns of household members in large cities

نویسندگان [English]

  • Roya Nabilo 2
  • Navid Kalantari 3
1
2 Civil Engineering School, Iran University of Science and Technology
3 Geraduated of Civil Engineering School, Iran University of Science and Technology
چکیده [English]

Due to the type of role and duty that members have in their households, they can directly or indirectly affect the decision of another member in choosing the type of activity and the pattern of their trip. In recent years, the way in which household members influence each other's choices has attracted the attention of many researchers. Each of these studies has examined the effect of a particular factor on how member's choices are shaped, but each has some shortcomings despite the efforts made in this regard. In this study, a multinomial logit model was considered for all household's members in which, the joint daily activity patterns chosen by the members of the household, having interaction with each other, is discussed in here in order to build the utility function of the household. This model in this study which is based on three basic activity pattern categories -'mandatory', 'non-mandatory' and 'staying at home'- examines a type of choice structure in which all combinations of activity-pattern of household members are modeled as possible household alternatives. The utility function of each alternative includes various individual and group characteristics that examine how interactions between different members work. The data used in this study was a questionnaire from households in Mashhad in which they were divided into: 1)self-employee, 2)homemaker, 3)pre-school children, 4)employee, 5)school student, 6)Unemployed adult and 7)university student. Finally, the model’s output shows the tremendous impact of the housekeeper and the child on the choice of pattern-activity shared by different combinations of individuals. The behavior of individuals with different characteristics and in the form of different pairwise combinations was modeled in choosing their daily activity pattern. Taking into account these kind of interactions, it is possible to make more accurate decisions on the macro levels of transportation planning.

کلیدواژه‌ها [English]

  • joint trips
  • household joint patterns
  • intra-household interactions
  • daily activity pattern

مراجع

Arman, M. A., Kalantari, N. and Mohammadian, A. (2015) "Joint Modeling of Household Vehicle and Activity Allocation Statistical Analysis and Discrete Choice Modeling Approach", Transportation Research Record, Vol. 2525, doi: 10.3141/2495-13.
 
-Arman, M. A., Khademi, N. and de Lapparent, M. (2018) "Women’s mode and trip structure choices in daily activity-travel: a developing country perspective", Transportation Planning and Technology, Vol. 41, No. 8, pp. 845–877. doi: 10.1080/03081060.2018.1526931.
 
-Becker, G. S. (1965) "A Theory of the Allocation of Time", The Economic Journal, Vol. 75, No. 299, p. 493. doi: 10.2307/2228949.
 
-Bradley, M. and Vovsha, P. (2005) "A model for joint choice of daily activity pattern types of household members", Transportation, Vol.32, No. 5, pp. 545–571. doi: 10.1007/s11116-005-5761-0.
 
-Gupta, S. and Vovsha, P. (2013) "A model for work activity schedules with synchronization for multiple-worker households", Transportation, Vol. 40, No. 4, pp. 827–845. doi: 10.1007/s11116-013-9469-2.
 
-Ho, C. and Mulley, C. (2015) "Intra-household Interactions in tour-based mode choice: The role of social, temporal, spatial and resource constraints", Transport Policy, Vol. 38, pp. 52–63. doi: 10.1016/j.tranpol.2014.12.001.
 
-Ji, Y. et al. (2018) "How Household Roles Influence Individuals’ Travel Mode Choice under Intra-household Interactions?", KSCE Journal of Civil Engineering, Vol. 22, No. 11, pp. 4635–4644. doi: 10.1007/s12205-018-1821-9.
 
-Kim, C. and Parent, O. (2016) "Modeling individual travel behaviors based on intra-household interactions", Regional Science and Urban Economics, Vol. 57, pp. 1–11. doi: 10.1016/j.regsciurbeco.2015.12.002.
 
-Lai, X. et al. (2019) "Modelling intra-household interactions in time-use and activity patterns of retired and dual-earner couples", Transportation Research Part A: Policy and Practice, Vol. 126, pp. 172–194. doi: 10.1016/j.tra.2019.05.007.
 
-Lim, K. K. (2015) "Modeling intra-household interactions in the generation of social-recreational tours" KSCE Journal of Civil Engineering, Vol. 19, No. 6., pp. 1870–1881. doi: 10.1007/s12205-014-0156-4.
-Miller, E. J., Roorda, M. J. and Carrasco, J. A. (2005) "A tour-based model of travel mode choice", Transportation, Vol. 32, No. 4, pp. 399–422. doi: 10.1007/s11116-004-7962-3.
 
-Rahmati, Y. and Samimi, A. (2016) "ESCORT PATTERNS IN DUAL-WORKER HOUSEHOLDS WITH STUDENTS: A COMPARISON BETWEEN INDIVIDUAL AND GROUP DECISION MAKING MECHANISM", Transportation Research Board 36, (August 2015), pp. 1–15.
 
-Srinivasan, S. and Bhat, C. R. (2005) "Modeling household interactions in daily in-home and out-of-home maintenance activity participation", Transportation, Vol. 32, No. 5, pp. 523–544. doi: 10.1007/s11116-005-5329-z.
 
-Studies, M. and Timmermans, H. (2006) "Household car ownership in relation to residential and work location", pp. 1–13.
 
-Train, K. E. (2009) "Discrete choice methods with simulation", Cambridge University Press, New York, (2nd), p. 1148. doi: 10.1016/S0898-1221(04)90100-9.
 
-Zhang, J., Timmermans, H. and Borgers, A. (2005) "A model of household task allocation and time use", Transportation Research Part B: Methodological, Vol. 39, No. 1, pp. 81–95. doi: 10.1016/j.trb.2004.03.001.
 
-Zhang, J., Timmermans, H. and Borgers, A. (2002) "Utility-maximizing model of household time use for independent, shared, and allocated activities incorporating group decision mechanisms", Transportation Research Record, Vol. 1807, No. 2, pp. 1–8. doi: 10.3141/1807-01.
 
- رصافی، ا.، لطیفی، ل.(1390)، "تحلیل تقاضای سفر شهری به روش فعالیت-مبنا: نمونه موردی منطقه سه شهرداری تهران"، مهندسی حمل‌ونقل، سال سوم شماره دوم.
 
- طرح هفتم (1387) "گزارش بهنگام‌سازی طرح جامع حمل‌ونقل مشهد"
 

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 30 آذر 1398
  • تاریخ بازنگری: 31 شهریور 1399
  • تاریخ پذیرش: 31 شهریور 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار