شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر استفاده بهینه از ظرفیت ناوگان ریلی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 هیئت علمی/ دانشگاه علم و هنر

2 دانشجوی کارشناسی ارشد/ دانشگاه علم وهنر یزد

چکیده

توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل یکی از نیازهای اساسی کشور است. معیارهایی از قبیل سرعت، راحتی، ایمنی و قابلیت اعتماد و آماده‌به‌کاری سیستم حمل‌ونقل از شاخص‌های مهم ارزیابی سیستم‌ها توسط مسافرین و صاحبان کالا جهت انتخاب حمل‌ونقل مناسب است. با توجه به هزینه بالای سرمایه‌گذاری برای خرید ناوگان و احداث خطوط جدید و تقاضای روزافزون حمل‌ونقل ریلی، استفاده بهینه از ظرفیت‌های ریلی، بسیار حائز اهمیت است.
در این مقاله ابتدا با مرور ادبیات، مطالعات میدانی و مصاحبه با خبرگان در حوزه‌های مختلف ریلی مؤلفه‌های تأثیرگذار بر بهره‌وری در بخش‌های مختلف استخراج‌شده است. این مؤلفه‌ها در حوزه‌های زیرساخت، ناوگان، سیر و حرکت، بازرگانی و نیروی انسانی مشخص‌شده است. پرسشنامه‌ای بر اساس معیارها و مؤلفه‌های مؤثر تدوین‌شده و در میان کارشناسان و خبرگان این صنعت توزیع گردیده است. پس از جمع‌آوری پرسشنامه‌ها آزمون‌های آماری، آلفای کرونباخ، نرمال بودن توزیع، توصیف آماری ‌داده‌ها انجام‌شده و با استفاده از آزمون فرض میانگین جامعه (آزمون t) درستی فرضیه‌های مطرح‌شده اثبات گردیده است. نهایتاً اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر استفاده بهینه از ظرفیت ناوگان ریلی با کاربرد روش تخصیص خطی از متدهای تصمیم‌گیری چند معیاره ارائه‌شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Identify and prioritize factors affecting the efficient use of fleet capacity rail

نویسندگان [English]

  • Mahdi Nakhaeinejad 1
  • Roghaye Yegane 2
1
2
چکیده [English]

Development of transportation infrastructures is one of the basic requirements of each country. The criteria such as speed, comfort, safety, reliability and ready to work transportation system are the most important indexes for the assessment of the systems by passengers and the goods owners for selecting the suitable transportation. Considering the high cost of investment for purchasing fleet and building the new tracks and ever- increasing demands, the best using of rail capacities is very important.
In this paper first the components affected on productivity in different section have been identified by reviewing the literature, field studies and interview with the experts in the different rail sections. These components have been determined in the areas of infrastructure, fleet, mobility, commercial and human resources. A questionnaire based on the effective criteria and components is prepared and distributed between the experts in this field. After collecting the questionnaires, the statistics test, the Cronbach's alpha, distribution normality, data statistical description have been made and by using the one- sample t test the correctness of the proposed hypothesis has been proved. Finally the prioritization of the factors effected on the best utilization of the rail fleet capacity have been submitted by using the linear assignment of multi- criteria decision making methods.

کلیدواژه‌ها [English]

  • rail transportation
  • Fleet capacity
  • Multi- criteria decision making
  • Statistics test
-اصغر پور، محمدجواد (1390) «تصمیم‌گیری‌های چند معیاره»، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دهم
-آقاباقری، مصطفی (1391) «ارزیابی و اولویت‌بندی طرح‌های توسعه شبکه ریلی راه‌آهن ج.ا.ایران با استفاده از روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره»، پایان‌نامه، دانشگاه علم و صنعت، دانشکده راه‌آهن
-جعفری صمیمی، احمد و طهرانچیان، منصور (1383) «بررسی اثرات سیاست‌های پولی و مالی بهینه بر شاخص‌های عمده اقتصاد کلان در ایران کاربردی از نظریه کنترل بهینه»، مجله تحقیقات اقتصادی»، شماره ، تابستان 1383.
-خاکی، غلامرضا (1389) «روش تحقیق با رویکرد پایان‌نامه نویسی»، انتشارات مرکز تحقیقات علمی کشور، چاپ ششم
-خاکی، علی منصور و شفیعی، سید مجتبی (1391) «کاربرد اولویت‌بندی تحلیل شبکه‌ای در برنامه‌ریزی آرمانی برای تخصیص منابع در حمل‌ونقل»، پژوهشنامه حمل‌ونقل، سال نهم، شماره دوم، ص 175-190.
-رحمانی، امیر، زارعیان، شهدیه و معینی فر، فاطمه (1392) «تأثیر سیستم حمل‌ونقل ریلی سریع‌السیر بر برنامه‌ریزی توسعه فضای کشور»، سیزدهمین کنفرانس بین‌المللی مهندسی حمل‌ونقل و ترافیک
-سلطانی، ایرج و صفاتاج علیرضا (1391) «عوامل مؤثر بر خواب ناوگان و راهکارهای استفاده بهینه از وسایط حمل‌ونقل، عوارض خواب‌آلودگی یک حرفه»، سالنامه پایانه‌های کشور
-محمودی، علی (1376) «اقتصاد حمل‌ونقل»، تهران، نشر اقتصاد نو.
-منجم، سعید، محمدی، علی و شربتداران، حمید (1392) «تعیین شاخص بهره‌وری در حمل‌ونقل ریلی»، سومین کنفرانس پیشرفت‌های بین‌المللی اخیر در مهندسی راه‌آهن، ایران، تهران، دانشگاه علم و صنعت
-میربد، امیر و سعیدیان، ماشاالله (1385) «ارائه مدل ارزش راه‌ها با تکیه‌بر روش AHP و کاربرد آن در GIS»، هفتمین کنفرانس بین‌المللی مهندسی عمران
-نایبی، عرفان حسین و کیانفر، فریدون (1391) «تعیین توالی اعزام و برنامه توقف قطارها در مسیرهای دوخطه به کمک الگوریتم فرا ابتکاری جستجوی تصادفی تطابقی حریصانه»، پژوهشنامه حمل‌ونقل، دوره نهم، شماره سوم.
 -نجفی، اسماعیل (1393) «چالش‌های بخش مسافری در حمل‌ونقل ریلی و حومه‌ای»، شانزدهمین همایش بین‌المللی حمل‌ونقل ریلی
 -نصرآزادانی، مسعود (1392) «بررسی نقش نگهداری و تعمیرات بر راندمان حمل‌ونقل ریلی»، هشتمین کنفرانس ملی نگهداری و تعمیرات
-نصرآزادانی، مسعود (1392) «بررسی نقش نگهداری و تعمیرات بر راندمان حمل‌ونقل ریلی» هشتمین کنفرانس ملی نگهداری و تعمیرات
-یقینی، مسعود، نیکویی، نریمان و تمنایی، محمد (1390) «ارائه روشی جهت بررسی راهکارهای افزایش ظرفیت مسیرهای ریلی با استفاده از روش بهینه‌سازی همراه بامطالعه موردی مسیر بادرود – اردکان» پژوهشنامه حمل‌ونقل، دوره هشتم، شماره اول، ص. 159-173.
-Banciu, D. D. M. and Florea, M. C. G. (2009) “Decision support system based on MADM for urban transport management”; Romanian Air Traffic Services Adm. ROMATSA, Bucharest, Romania, Vol. 2, May, pp. 128-130.
-Lyndon, Henry and  Litman T. A. (2011) “Evaluating new start transit program performance, comparing rail and bus” Victoria Transport Policy Institute, June, pp. 1-22.
-Liu, C. I.  (2004) “Automated guided vehicle system for two container yard layouts”; Transportation Research part C: Emerging Technologies, Vol.12, pp. 349-368.
-McClellan, J. (2010) “Railroad capacity issues”; Decision Support Systems, Vol. 54, Issue 1, pp. 685-692.
 -Otto, S. (2012) “The psychology of transport choice”; Institute for Ecological Economic Research (IOW), pp. 1-4.
 -Tuzkaya, U. R. (2009) “Evaluating the environmental effects of transportation modes using an integrated methodology and an application”; International Journal of Environmental Science and Technology, Vol. 6, No. 2, pp. 277-290.
 -Yeh, C-H. and Kuo, Y. L. (2003) “Evaluating passenger services of Asia-Pacific international airports”; Transportation Research Part E: Logistics &Transportation Review, Vol. 39, pp. 35-48.