شناسائی عوامل موثر و میزان تمایل به انتخاب روش‌های مختلف همسواری دوچرخه شخصی با اتوبوس، مطالعه موردی: شهر اصفهان

جزی, محمد امین; فلاح تفتی, مهدی

doi:10.22119/jte.2021.258086.2496

شناسائی عوامل موثر و میزان تمایل به انتخاب روش‌های مختلف همسواری دوچرخه شخصی با اتوبوس، مطالعه موردی: شهر اصفهان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده عمران، دانشگاه یزد، یزد، ایران

² دانشیار، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه یزد، یزد، ایران

10.22119/jte.2021.258086.2496

چکیده

یکپارچه‌سازی دو گونه حمل‌و‌نقلی دوچرخه‌سواری و اتوبوس‌های همگانی درون شهری، از طریق فراهمسازی امکان حمل دوچرخه شخصی با اتوبوس یا روش همسواری (Bike-on-Bus) را می توان یکی از رویکردهای موثر برای استفاده بیشتر از حمل‌و‌نقل همگانی در نظر گرفت. در این مقاله، نتایج تحقیق انجام شده برای شناسایی پارامترهای مؤثر بر میزان تمایل رانندگان خودروهای شخصی به انتخاب این گونه حمل‌و‌نقل ترکیبی و روش همسواری مطلوبتر از منظر آنها ارائه شده‌است. اعمال برخی روش‌های دوچرخه‌سواری جدید، بررسی همسواری به جای جدا‌سواری، اولویت‌بندی معیارهای مورد استفاده جهت انتخاب شیوه های مختلف همسواری و تعیین میزان تمایل به استفاده از این روش‌ها، از جمله نوآوری های این تحقیق می باشند. اولویت‌بندی معیارها و روش‌های همسواری بر اساس فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و با استفاده از اطلاعات حاصله از پرسشنامه‌هائی انجام گرفت که به روش مصاحبه‌ای از خبرگان حمل‌و‌نقل و رانندگان خودروهای شخصی اصفهان جمع آوری شده بودند. از داده‌های خبرگان برای تشکیل ماتریس هندسی مقایسه‌ی زوجی معیارها و از دادههای شهروندان برای مقایسه زوجی بین گزینه‌ها استفاده شد. نتایج نشان داد که بر اساس نظرات خبرگان، معیار زمان سفر با وزن نسبی 294/0، بیشترین تأثیر را در تعیین روش همسواری دارد و معیارهای مجموع هزینه‌های مسافر و احساس امنیت از سرقت دوچرخه به ترتیب با وزن نسبی 227/0 و 218/0 در رتبه‌های بعدی قرار دارند. همچنین بر اساس نظرات شهروندان، روشهای استفاده از اسکوترهای برقی، کابین‌های ویژه حمل دوچرخه و دوچرخه‌های تاشو به ترتیب با وزن نسبی 249/0، 197/0 و 190/0، به عنوان مطلوبترین روش‌های همسواری دوچرخه شخصی با اتوبوس شناخته شدند.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.20086598.1401.13.3.8.0

عنوان مقاله [English]

Identification of contributing factors and utility rate of choosing various Bike-on-Bus methods, a case study of Isfahan City

نویسندگان [English]

Mohammad Amin Jazi ¹
Mehdi Fallah Tafti ²

¹ MSc Graduate in Highway and Transportation Engineering, Civil Engineering Department, Faculty of Engineering, Yazd University, Yazd, Iran

² Associate Professor, Civil Engineering Department, Faculty of Engineering, Yazd University, Yazd, Iran

چکیده [English]

The integration of public transport and bicycle modes via using Bike-on-Bus methods could be considered as one of the effective policies to increase the public transport patronage. This article presents the results of a research, undertaken to identify the underlying measures contributing to the drivers’ willingness to choose Bike-on-Bus options and to choose the best favored options. Some of the innovations of this research could be enumerated as the inclusion of a number of new cycling methods, consideration of cycling in the Bike-on-Bus context, and prioritization of underlying factors contributing to the utility rate of using these methods. The Analytic Hierarchy Process method was used to prioritize these measures and to identify the most favored Bike-on-Bus mode options. The required data was collected through the questionnaires completed by two representative sample groups namely, transportation professionals and private car users in Isfahan. The data related to the transportation professionals was used to derive pairwise comparison matrices. The data related to the private car users was then used for the pairwise comparison of options. The results indicated that the most relevant measures to choose the best Bike-on-Bus methods, in descending order of their importance were: total travel time, total trip costs and the feeling of insecurity from theft, respectively. The relative weight of these measures were 0.294, 0.227 and 0.218, respectively. The most favored Bike-on-Bus methods were identified as electric scooters, special cabins for carrying bicycles and folding bikes, respectively. The relative weight of these measures were 0.249, 0.197 and 0.190, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

Multimodal Transportation
Public Transportation
Non-motorized Vehicles
Bike-on-Bus
Analytic Hierarchy Process (AHP)

مراجع

- احدی، حمیدرضا، قاسمی صاحبی، منان و ذاکری سردرودی، جبارعلی (1392) "اولویت‌بندی روش‌های حمل‌و‌نقل عمومی در شهر تهران به منظور اصلاح نظام بودجه"، فصلنامه مهندسی حملونقل، سال چهارم، شماره سوم، بهار 1392، ص 197-208.

- اصغرپور، محمد جواد (1397) " تصمیمگیریهای چند معیاره"، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.

- تفضلی، محمد سروش و نبی زاده، مهدی (1390) "ارایه سیستم ترکیبی دوچرخه و حمل‌و‌نقل عمومی و طراحی مسیر یکپارچه دوچرخه با دیگر مدهای حمل‌و‌نقل"، اولین کنفرانس بین‌المللی دوچرخه شهری، تهران.

- حاجی‌ محمد‌حسن، مجید (1390) "ارزیابی یکپارچه‌سازی حمل‌و‌نقل عمومی و دوچرخه‌سواری در شهر تهران"، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: حسن قهرمانی، قزوین: دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره).

- شیخ‌الاسلامی، عبدالرضا‌، محمدی، محمدرضا و گهرپور، علی اصغر (1390) "ارزیابی سیستم اتوبوس سریع BRT در شهر تبریز به روش AHP"، یازدهمین کنفرانس بین المللی حمل‌و‌نقل و ترافیک، تهران.

- صلواتی، علیرضا و حق‌شناس، حسین (1387) "یکپارچه‌سازی سیستم حمل‌و‌نقل عمومی به روش AHP، مطالعه موردی: شهر اصفهان"، هشتمین کنفرانس مهندسی حمل‌و‌نقل و ترافیک ایران.

- Asadabadi, M. R., Chang, E. and Saberi, M. (2019) “Are MCDM methods useful? A critical review of Analytic Hierarchy Process (AHP) and Analytic Network Process (ANP)”, Cogent Engineering, 6(1), 1623153.

- Brand, J., Hoogendoorn, S., van Oort, N., and Schalkwijk, B. (2017) “Modelling multimodal transit networks integration of bus networks with walking and cycling”, In 2017 5th IEEE international conference on models and Technologies for Intelligent Transportation Systems (MT-ITS) (pp. 750-755).

- Cheng, M. and Wei, W. (2020) “An AHP-DEA Approach of the Bike-Sharing Spots Selection Problem in the Free-Floating Bike-Sharing System”, Discrete Dynamics in Nature and Society.

- Doloi, H. (2008) “Application of AHP in improving construction productivity from a management perspective”, Construction Management and Economics, 26(8).

- Dias Jr, A., & Ioannou, P. G. (1996) “Company and project evaluation model for privately promoted infrastructure projects”, Journal of Construction Engineering and Management, 122(1), 71-82.

- Flamm, B. J. (2013) “Determinants of bicycle-on-bus boardings: A case study of the Greater Cleveland RTA”, Journal of Public Transportation, 16(2), 4.

- Harker, P. T. (1989) “The art and science of decision making: The Analytic Hierarchy Process”, In The Analytic Hierarchy Process, Springer, Berlin, Heidelberg, (pp. 3-36).

- Kager, R. and Harms, L. (2017) “Synergies from Improved Cycling-Transit Integration: Towards an integrated urban mobility system”.

- Krizek, K. J. (2011) “Bicycling access and egress to transit: Informing the possibilities”.

- Krizek, K. J. and Stonebraker, E. W. (2010) “Bicycling and transit: A marriage unrealized”, Transporttion Research Record, 2144(1), 161-167.

- Litman, Todd. (2017) “Introduction to multi-modal transportation planning”, Canada: Victoria Transport Policy Institute.

- McBurney, A. P. A (2012) “Glimpse of Bike-n-Bus: an exploratory survey of the United States (Doctoral dissertation, Georgia Institute of Technology”.

- Poh, K. L. and Ang, B. W. (1999) “Transportation fuels and policy for Singapore: an AHP planning approach”, Computers and Industrial Engineering, Vol. 37, No. 3, November, pp. 507-525.

- Pucher, J. and Buehler, R. (2009) “Integrating bicycling and public transport in North America”, Journal of Public Transportation, 12(3), 5.

- Saaty, T. L. (1990) “Decision making for leaders: the Analytic Hierarchy Process for decisions in a complex world”, RWS publications.

- Saaty, T. L. (1994) “Highlights and critical points in the theory and application of the Analytic Hierarchy Process”, European journal of operational research, 74(3), 426-447.

- Saaty, T. L. (2000) “Fundamentals of decision making and priority theory with the Analytic Hierarchy Process (Vol. 6)”, RWS publications.

- Şahin, M., & Yurdugül, H. (2018) “A content analysis study on the use of analytic hierarchy process in educational studies”, Journal of Measurement and Evaluation in Education and Psychology, 9(4).

- Šakalys, R., Sivilevičius, H., Miliauskaitė, L. and Šakalys, A. (2019) “Investigation and evaluation of main indicators impacting synchromodality using ARTIW and AHP methods". Transport, 34(3), 300-311.

- Salavati, A., Jose e Nunes da Silva, F. and Haghshenas, H. (2020) “Comparing Public Transport Alternatives Using AHP-TOPSIS and Sustainability Indicators -Case Study: City of Isfahan”, International Journal of Transportation Engineering, 8(1), 85-106.

- Salavati, A., Haghshenas, H., Ghadirifaraz, B., Laghaei, J. and Eftekhari, G. (2016) “Applying AHP and Clustering Approaches for Public Transportation Decision making: A Case Study of Isfahan City, Journal of Public Transportation, 19(4), 3.

- Shelat, S., Huisman, R., & van Oort, N. (2018) “Analysing the trip and user characteristics of the combined bicycle and transit mode”. Research in transportation economics, 69, 68-76.

- Schmidt, K., Aumann, I., Hollander, I. Damm, K. and Schulenburg, J.M.G. (2015) “Applying the Analytic Hierarchy Process in healthcare research: A systematic literature review and evaluation of reporting”, Journal of BMC Medical Informatics and Decision Making, 15:112.

- Seker, S. and Aydin, N. (2020) “Sustainable Public Transportation System Evaluation: a novel two-stage hybrid method based on IVIF-AHP and CODAS”, International Journal of Fuzzy Systems, 22(1), 257-272.

- Taherdoost, H. (2017) “Decision making using the Analytic Hierarchy Process (AHP); A step by step approach”, International Journal of Economics and Management Systems, 2.

- Tavassoli, K. and Tamannaei, M. (2020) “Hub network design for integrated Bike-and-Ride services: A competitive approach to reducing automobile dependence”, Journal of Cleaner Production, 248, 119247.

- Wang, L., Wei, Z., Qiu, S. and Feng, Q. (2019) “Development and AHP based comparison of bike-sharing systems in china”, Proceedings of the 2019 World Transport Convention Beijing, China, June 13-16.

- Wang, R. and Liu, C. (2013) “Bicycle-transit integration in the United States, 2001–2009”, Journal of Public Transportation, 16(3), 6.

- Wilson, T. K. and Bell, M. C. (1985) "Transport co-ordination and integration in West Germany. Highways & Transportation, 10(32).

- Żak, J. and Kruszyński, M. (2015) “Application of AHP and ELECTRE III/IV methods to multiple level, multiple criteria evaluation of urban transportation projects”, Transportation Research Procedia, 10, 820-830.