رتبه‌بندی شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی باری از دیدگاه بخش حاکمیتی و با ترکیب روش‌های ‌ BWMو VIKOR

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دانشکده مهندسی راه آهن دانشگاه علم و صنعت

2 عضو هیئت علمی - دانشگاه تهران

چکیده

حمل‌ونقل ریلی به عنوان یک شیوه حمل سبز همواره مورد توجه سیاست گذاران است. شرکت‌های ریلی به عنوان متصدی اصلی حمل بار و بر اساس وظایف ذاتی خود در زمینه بازاریابی، نقش بسزایی در افزایش سهم حمل‌ ریلی بر عهده دارند. صاحبان کالا به عنوان مشتریان نهایی، علاوه بر توجه به مسئولیت‌های اجتماعی ناشی از کاهش اثرات خارجی، در پاسخ به نیازهای تجاری خود، به دنبال بهترین گزینه بر مبنای معیارهای متعدد جهت کاهش هزینه‌های حمل خود می باشند. این پژوهش قصد دارد که با استفاده از تکنیک‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره ضمن جلب توجه و آگاهی سیاست‌گذاران، راهنمای مناسبی پیش‌روی صاحبان کالا قرار دهد. بدین منظور پس از تعیین شاخص‌های ارزیابی با تکنیک دلفی، از روش بهترین-بدترین جهت وزن‌دهی شاخص‌ها استفاده و از روش ویکور به رتبه‌بندی شرکت‌های حمل‌ ریلی بار پرداخته شده است. بر اساس تحلیل خروجی‌های مدل، به دلیل اینکه تفاضل مقدار شاخص ویکور برای گزینه شرکت راه‌آهن حمل و شرکت توکاریل برابر با 10/0 است که از مقدار 05/0 بیشتر است، شرط اول ویکور تأیید می‌گردد. در خصوص شرط دوم روش ویکور، شرکت راه‌آهن حمل‌ونقل کمترین میزان شاخص S را دارا است. بنابراین این شرکت، رتبه اول را در بین شرکت‌های حمل‌ونقل باری داخلی مفروض بر عملکرد سال 98 شبکه ریلی ج.ا.ا کسب نمودند. همچنین به دلیل اینکه میانگین مقادیر شاخص ویکور  کمتر از 0.5 است، به طورکلی عملکرد شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی باری کشور در وضعیت نسبتا مناسبی قرار دارد. نتایج این پژوهش می‌تواند سنگ بنای ارزیابی شرکت های حمل‌ونقل ریلی توسط شرکت راه آهن ج.ا.ا قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Ranking of freight rail transport companies from point of view of the governing sector by combining BWM and VIKOR methods

نویسندگان [English]

  • ramin razani 1
  • Amin Jamili 2
1 Rail Transportation Expert
2 Prof Assistant - Tehran University
چکیده [English]

Rail transportation has always been considered by policymakers as a way of green transportation. rail transport companies have significant role in increasing the share of rail transport. Owners of goods as end customers, in response to their business needs, seek to choose the best option based on multiple criteria to reduce their costs. Accordingly, it is intended to use multi-criteria decision-making techniques to attract the attention and awareness of policy makers to provide a suitable guide for shippers. for this goal, after determining the evaluation indicators by Delphi technique, the Best-Worst method for weighing the indicators and Vikor method for ranking the rail freight companies have been discussed. Based on the analysis of the model results, because the difference between the value of the Vikor index for the option of Rahahan hamlonaghl Company and Tukaril Company is equal to 0.10, which is greater than the value of 0.05, the first condition of Vikor is confirmed. Regarding the second condition of Vikor method, the option of Rahahan Hamlonaghl Company has the lowest amount of S index. Therefore, that Company was ranked as first among domestic freight transport companies assuming the performance of the Railway Network of the Islamic Republic of Iran By mid-2020. Also, due to the fact that the average values ​​of the Vikor index are less than 0.5, the performance of the rail freight companies is in a comparatively good condition. The results of research can be the cornerstone of the evaluation of rail transport companies by the RAI.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rail freight transport
  • multi-criteria decision making
  • Delphi
  • Best-Worst method
  • Vikor
هاشم کلانتری، ابراهیم علی رازینی، (1395)، "رتبه‌بندی بازار حمل ونقل ریلی کالا و پیشنهاد بازارهای هدف"، پژوهشنامه بازرگانی، ۲۱(۸۱)، ۱۴۹-۱۸۰.
 
فرج پورخاناپشتانی، قاسم، صادق تخمه چیان، (1393)، "ارزیابی ورتبه بندی شرکت‌های حمل ونقل ریلی به روش DEA"، اولین کنفرانس بین المللی ابزار و تکنیکهای مدیریت، تهران.
 
حیدری اناری, علی, شهابی‌حقیقی, سید حمیدرضا, رئیسی, صدیق. (1396)، "رتبه‌‌بندی مدهای مختلف حمل‌ونقل برون شهری براساس اهداف اقتصاد مقاومتی به کمک روش تاپسیس"، پژوهشنامه حمل‌ونقل،14(4), 117-127.
 
راضیه سادات مجیدی، محمد میره ای، سید عباس احمدی، (۱۳۹۸)،" بررسی جغرافیایی شبکه ریلی ایران به لحاظ پراکندگی با رویکرد آمایش سرزمین"، فصلنامه آمایش جغرافیایی فضا، ۹(۳۳)، ۹۷-۱۱۳.
 
رستم خانی، اکرم، و پریناز معماریان، (1393)، "اولویت بندی تبدیل گذرگاه‌های همسطح به غیر همسطح با استفاده از روش AHP و PROMETHEE"، سومین کنفرانس ملی تصادفات جاده ای، سوانح ریلی و هوایی، زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان.
هادیان ندوشن، اعظم، سعید طالبی، و بهرام نارویی، (1396)، "رتبه بندی شرکت‌های حمل‌ونقل مسافر در شبکه ریلی ایران با رویکرد ترکیبی AHP-TOPSIS"، دومین کنفرانس بین المللی پژوهش‌های نوین در مدیریت ، اقتصاد و توسعه، شهر تفلیس، شرکت فناوران یکتا هوشمند اهورا - دانشگاه جرجیا و با مشارکت دانشگاه‌های ایران.
 
آقاباقری، مصطفی، و حمیدرضا احدی، (1397)، "ارزیابی اولویت بندی طرح‌های توسعه شبکه راه‌آهن با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی"، پانزدهمین کنفرانس بین‌المللی مهندسی صنایع، یزد، دانشگاه یزد.
 
فاتحی ترشیز, محمدرضا و محمد شکوهیان، (۱۳۹۹)، "تعیین چندشاخصه نوع سوخت بهینه خودروهای سبک با استفاده از روش تلفیقی VIKOR و ENTROPY (مطالعه موردی ناوگان شهری مشهد) بخش دوم- ارزیابی نتایج ویکور و معیارهای سه گانه مفروض توسط روش پیشنهادی"، هفتمین کنفرانس ملی پژوهش‌های کاربردی در مهندسی عمران، معماری و مدیریت شهری و ششمین نمایشگاه تخصصی انبوه سازان مسکن و ساختمان استان تهران، تهران- مرکز همایش‌های بین المللی صدا و سیما، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی.
 
حیدری دهویی, جلیل, محمدی, نوید, ونکی, امیرسالار, غفاری, سینا. (1395). "انتخاب روش مناسب برای پیش ‏بینی تکنولوژی موتور هواپیمای ایران 140"، فصلنامه مدیریت توسعه فناوری، 4(4), 163-194.
 
افصحی, امید؛ هوتن پورخرسند؛ مرتضی خشایی پور و رضا وثوقی، (۱۳۹۱)، "بکارگیری روش تحلیل همایی برای تعیین شبکه مناسب قطار شهری (مطالعه موردی:شهر تهران)"، دوازدهمین کنفرانس مهندسی حمل‌ونقل و ترافیک ایران، تهران، سازمان حمل‌ونقل و ترافیک تهران، معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران.
 
عشقی چهاربرج, علی, نظم فر, حسین, علوی, سعیده. (1398). "ارزیابی رقابت‌پذیری گردشگری کشورهای خاورمیانه به لحاظ برخورداری از زیرساخت‌های حمل‌و‌نقل"، پژوهشنامه حمل‌ونقل.
 
ایرانزاده, سلیمان و احسان تقی پور، (۱۳۹۶)، "ارایه مدل نگهداری و تعمیرات چابک با تاکید بر آموزش در صنایع حمل‌ونقل دریایی با بهره گیری از روش دلفی فازی و پرومته (مطالعه موردی : صنایع کشتی سازی نظامی)"، فصلنامه آموزش علوم دریایی 4 (1).
 
هاشمی, زینب، (۱۳۹۹)، "ارزیابی و رتبه‌بندی تامین کننده سبز شرکت فولاد با رویکرد فازی و روش PROMETHEE II"، کنفرانس بین المللی مدل‌ها و تکنیکهای کمی در مدیریت، قزوین، دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره).
 
رکیده, مبین و حمیدرضا فلاح لاجیمی، (۱۳۹۹)، "رتبه‌بندی عوامل موثر بر بازاریابی پایدار در حوزه صادرات دریای خزر با استفاده از روش بهترین-بدترین"، کنفرانس بین المللی مدل‌ها و تکنیکهای کمی در مدیریت، قزوین، دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره).
 
باقری, مریم و علی حسن زاده، (۱۳۹۸)، "رتبه‌بندی شرکت‌های بورسی بر اساس شاخص‌های سودآوری طبق مدل تحلیل(TOPSIS)"، پنجمین کنفرانس بین المللی علوم مدیریت و حسابداری، تهران، موسسه آموزشی عالی مهر اروند و مرکز راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار.
 
اصغر پور، محمد جواد، (1397)، "تصمیم‌گیری‌های چندمعیاره"، انتشارات دانشگاه تهران.
 
مومنی، منصور، (1396)، "مباحث نوین تحقیق در عملیات"، انتشارات دانشگاه تهران.
 
Purahmad, A., Omranzadeh, B., & Mahdi, A. (2015). "Evaluation and prioritization of rapid public transit systems in Tehran metropolis with TOPSIS and shannon entropy technique". Journal of Geography and Regional Development, 12(23), 63.
 
Brans JP., Mareschal B. (2005) "Promethee Methods. In Multiple Criteria Decision Analysis: State of the Art Surveys". International Series in Operations Research & Management Science, vol 78. Springer, New York, NY.
 
Rezaei, J.,(2015). "Best-worst multi-criteria decision-making method". Omega,53, pp.49-57.
 
Keršuliene, V., Zavadskas, E.K. and Turskis, Z., (2010). "Selection of rational dispute resolution method by applying new step‐wise weight assessment ratio analysis (SWARA)". Journal of business economics and management, 11(2), pp.243-258.
 
Opricovic, S. and Tzeng, G.H., (2007). "Extended VIKOR method in comparison with outranking methods". European journal of operational research, 178(2), pp.514-529.
 
Lai, Y.J., Liu, T.Y. and Hwang, C.L., (1994). "Topsis for MODM". European journal of operational research, 76(3), pp.486-500.
 
Figueira, J., Mousseau, V. and Roy, B., (2005). "ELECTRE methods. In Multiple criteria decision analysis: State of the art surveys" pp. 133-153. Springer, New York, NY.
 
Giuliano, G. (1985). "A multicriteria method for transportation investment planning". Transportation Research Part A: General, 19(1), 29-41.
 
- Saaty, R. W. (1987). "The analytic hierarchy process-what it is and how it is used". Mathematical modelling, 9(3-5), 161-176.‏
 
E. Shannon,( 1948). "A mathematical theory of communication", The Bell System Technical Journal, vol. 27, no. 3, pp. 379-423.
 
Hsu, C.C. and Sandford, B.A., (2007). "The Delphi technique: making sense of consensus". Practical Assessment, Research, and Evaluation, 12(1), p.10.
 
Kiciński, M. and Solecka, K. (2018) “Application of MCDA/MCDM methods for an integrated urban public transportation system-case study, city of Cracow”,. Archives of Transport, Vol. 46, No. 2, pp. 71-84.
 
Kumar, A., Sah, B., Singh, A. R., Deng, Y., He, X., Kumar, P., & Bansal, R. C. (2017). "A review of multi criteria decision making (MCDM) towards sustainable renewable energy development". Renewable and Sustainable Energy Reviews, 69, 596-609.
 
Zhang, H., & Sun, Q. (2020)."An Integrated MCDM Approach to Train Derailment Risk Response Strategy Selection". Symmetry, 12(1), 47.
 
Vesković, S., Stević, Ž., Stojić, G., Vasiljević, M., & Milinković, S. (2018). "Evaluation of the railway management model by using a new integrated model DELPHI-SWARA-MABAC". Decision Making: Applications in Management and Engineering, 1(2), 34-50.
 
Nassereddine, M., & Eskandari, H. (2017). "An integrated MCDM approach to evaluate public transportation systems in Tehran" . Transportation Research Part A: Policy and Practice, 106, 427-4.