تحلیل دینامیکی پارامترهای موثر در مطلوبیت کریدورهای ترانزیت ریلی بار؛ مطالعه موردی محور سرخس – بندر عباس

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

چکیده

در سالهای اخیر ترانزیت ریلی در ایران با سرعت اندکی رشد کرده است. در حال حاضر  بیش از 90 درصد ترانزیت عبوری از خاک ایران  به وسیله حمل و نقل جاده‌ای صورت میگیرد و این وضعیت با سیاست‌های کلان کشور در حوزه حمل و نقل و به ویژه با قانون مدیریت مصرف سوخت مصوب 18/9/1386 که در آن سهم حمل و نقل ریلی بار ،  حد اقل 30% تعیین شده است، تناسب ندارد. سهم اندک ترانزیت ریلی از خاک ج.ا.ایران، عمدتا به دلیل مطلوبیت ضعیف کریدورهای ریلی در مقایسه با کریدورهای جاده ای است. در این تحقیق مهم ترین پارامترهای تأثیرگذار بر مطلوبیت ترانزیت ریلی بار با استفاده از دیدگاه پویایی سیستم مورد بررسی قرار گرفته است و بر همین اساس تابع مطلوبیت کریدورهای ترانزیت ریلی ارائه شده است. در ادامه با استفاده از اطلاعات محور ترانزیت ریلی سرخس – بندر عباس، وضعیت ترانزیتی محور مورد نظر تا سال 1404 شبیه سازی شده است. در پایان، سناریوهایی برای افزایش مطلوبیت مسیر مورد نظر، پیشنهاد شده است. نتایج نشان می‌دهد که با افزایش سرعت، کاهش زمان توقف قطارهای ترانزیتی و کاهش حق دسترسی به شبکه ریلی، مطلوبیت مسیر و متناسب با آن میزان تقاضای ترانزیت ریلی به صورت قابل توجهی افزایش می یابد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Dynamic Analysis of Parameters Affecting the Utility of Rail Transit Corridor, Case Study: Sarakhs - Bandar Abbas Corridor

چکیده [English]

In recent years, transit has been growing at a low rate in Iran; now more than 90 percent of freight transit through Iran territory is transported by road transportation; that is not in line with national transportation policies especially with the national law of fuel management in witch share of rail transportation must be at least 30% of the transit market. This small portion of rail transit is mainly because of low utility of railway corridors. In this study, the parameters affecting the utility of railway transit corridors are investigated, using a system dynamic approach and a utility function for railway transit corridors are presented. Then, using actual data of Sarakhs - Bandar Abbas rail transit route; transit demand in this corridor is simulated up to 2025.
Finally, some scenarios are proposed to increasing the utility of the route. The results shows that increase in speed, reducing the train stoppages time and reducing the railway access charge, can significantly increase the route utility and consequently the demand for the route.

کلیدواژه‌ها [English]

  • rail transit
  • Utility
  • system dynamics
  • sarakhs - bandar abbas
- سالنامه آماری حمل و نقل ریلی کشور 1380- 1390.
- آمار سالیانه حوادث راه آهن 1380 - 1388.
- آمار نامه­های وزارت راه و شهرسازی1380- 1390.
- آمار راه آهن‌های کشورهای عضو UIC، 2011.
- ابوطالب پور، علی (1381) "روش‌های بهره وری ترانزیت: مطالعه موردی کریدور شمال جنوب"، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علم و صنعت ایران.
امیر احمدیان، بهرام (1387) "حمل و نقل و ترانزیت در آسیای مرکزی"، مطالعات اوراسیای مرکزی، مرکز مطالعات عالی بین‌المللی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، سال اول، شماره 2، ص. 29-48.
برهانی، سید محسن، قادری، حمید رضا و  نجاتی، سعید (1391) "ارائه راهکارهای رفع مشکل ترانزیت در مسیر سرخس – مطهری"، گزارش گروه بهره برداری مرکز تحقیقات و آموزش راه آهن.
قهرمانی، حسین، نیکو، نریمان و یحیی یی، محمد سعید (1389) "بررسی بازار حمل و نقل ریلی بار در شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران با استفاده از دیدگاه سیستم دینامیکی"، دهمین کنفرانس بین‌المللی مهندسی حمل و نقل و ترافیک.
محسنی، مهدی (1381) " بررسی موانع فیزیکی، اقتصادی و مدیریتی ترانزیت (بین‌المللی) کالا در ایران"، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علم و صنعت ایران.
- Banomyong, Ruth (2001) “Modeling freight logistics: the Vientiane Singapore corridor”, International Conference on Integrated Logistics in Singapore.
- Miller-Hooks, Elise, Mahmassani, Hani, Nair, Rahul, Zhang, Kuilin, Charan Arcot, Vishnu, Kuo, April, Chung-Cheng, Lu, Dong, Jing and  Kozuki, Aaron (2007) “Assessing service design options and strategies for overcoming barriers in the Reorient intermodal freight transport corridor”, European Transport Conference.
- Tong, Jian, Wen, Haitao, Xuemei, Fan and Kummer, Sebastian (2010) “Designing and decision making of transport chains between China and Germany”, International Journal of Intelligent Systems and Applications, 2:1-9.
 
- Vasilis V, Aidas and  Barysiene, Jurgita (2008) “Analysis of Lithuanian transport sector possibilities in the context of European-Asian trade relations”, Transport, Vol. 23, No. 1: pp.21-25.