ارزیابی کارآیی و رتبه بندی نواحی راه آهن جمهوری اسلامی ایران، با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده مهندسی راه آهن، دانشگاه علم و صنعت ایران

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی راه آهن، دانشگاه علم و صنعت ایران

چکیده

ارزیابی کارآیی یکی از مسائل مهم صنعت حمل و نقل ریلی کشور است. از آن جا که اندازه گیری کارآیی هر سیستمی متأثر از ورودیها و خروجی های سیستم است، اظهار نظر در خصوص سطح کارآیی، مستلزم شناسایی دقیق ورودیها و خروجیهای سیستم است. روش تحلیل پوششی داده ها (DEA) روشی کارآمد برای اندازه گیری کارآیی واحدهای تصمیم گیری (DMU)است. در این مقاله کارآیی 15 ناحیه راه آهن ج.ا.ایران در دو حالت بازده نسبت به مقیاس ثابت (کارآیی فنی کل) و بازده نسبت به مقیاس متغیر (کارآیی فنی خالص) با ورودیهای یکسان و خروجی متفاوت با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها مورد بررسی قرار گرفته و واحد های کارا رتبه بندی شده اند. در این مقاله علاوه بر شناسایی مهمترین ورودی ها و خروجی های موثر در ارزیابی کارآیی نواحی راه آهن ج. ا. ایران، داده های مربوط به سوانح و حوادث حمل و نقل ریلی نیز در هر ناحیه مورد بررسی قرار گرفته است و اثرات نامطلوب سوانح ریلی در کاهش کارآیی نواحی محاسبه شده است. این رویکرد جدید در محاسبه کارآیی، انطباق بیشتری با واقعیت دارد و منعکس کننده ضرورت توجه به خروجیهای نامطلوب در ارزیابی های واقعی از کارآیی نواحی راه آهن است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Applying Data Envelopment Analysis to Evaluate and Rank the Efficiency of Railway Regions in Iran

نویسندگان [English]

  • Hamidreza Ahadi 1
  • Zahra Saghian 2
چکیده [English]

Evaluation of railway transportation efficiency is one of the most important issues of railway transportation industry. National Iranian Railway includes 15 operational regions which operate under supervision of Iranian Railway headquarters. In this paper, we have applied Data Envelopment Analysis (DEA) to measure the efficiency of these 15 railway regions (DMUs) both in Variable and Constant Returns to Scale. To achieve this goal we have applied two models with different outputs. The second model contains railway accidents and fatal data. We have also ranked the efficient railway regions by applying a heuristic ranking technique to find out the most efficient one. Consideration of desired and undesired outputs is a new approach in efficiency evaluation of railway regions that has more reliable results. The results reflect the necessity of considering the undesired outputs for a more realistic overall efficiency evaluation and accordingly, appropriate corrective recommendations are presented for improving the performance of inefficient railway regions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • IRI Railways, efficiency evaluation
  • DEA
  • accidents, ranking
امامی میبدی، علی(1379) "اصول اندازهگیری کارآئی و بهره وری" موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، چاپ اول.
- جعفریان مقدم، احمد رضا و فتحعلی، مسعود (1387) "انتخاب راه آهنهای برتر دنیا در زمینه حمل و نقل کالا جهت الگوبرداری برای راهآهن ایران با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها ( DEA) و روش تحلیل سلسله مراتبی ( AHP)" مجموعه مقالات دهمین همایش حمل ونقل ریلی.
- سالنامه آماری راه آهن جمهوری اسلامی ایران، .1389
- موحدی، محمد مهدی و حسینی، سید محی الدین(1389) "تعیین و رتبه بندی کارآیی نواحی مختلف راه آهن جمهوری اسلامی ایران با استفاده از تحلیل پوششی داده ها"، مجله ریاضیات کاربردی واحد لاهیجان، بهار .49-64 ،1389
- مومنی، منصور (1387) "مباحث نوین تحقیق در عملیات"، انتشارات دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، چاپ دوم.
- Eslami, R and Khoveyni, M (2011) "A new method for ranking extreme efficient dmus based on changing the reference set using L2 – norm", International Journal of Applied Operational Research, 1, pp.65-71.
- IBM ILOG, (2008) "ILOG CPLEX Version 11.0bUser’s Guide", ILOG CPLEX Division, 2008.
- Jiang, Changbing (2009) "a model of evaluating transportation system efficiency based on data envelopment analysis approach", Second International Symposium on Electronic Commerce and Security.
- Lipeng, Feng and Guohua, Zhou (2010) "Analysis on the scale of input-output in diversified railway", IEEE.
- Movahedi, M., Saati, S. and Vahidi, A. R. (2007) "Iranian railway efficiency (1971-2004): An application of DEA", Int. J. Contemp.Math. Sciences , 2 (31), pp.1569-1579.
- Yu, M. M. and Lin, E. T. (2008) “Efficiency and effectiveness in railway performance using a multi-activity network DEA model”, Omega, 36(6), pp.1005-1017.